گندزدایی فاضلاب چیست؟

به فرآیندی که باعث نابودی میکروارگانیسم های بیماری زا در فاضلاب می گردد ، گندزدایی می گویند.

کدام نوع از میکروارگانیسم ها بیماری زا هستند ؟

مهم ترین میکروارگانیسم هایی که عامل ایجاد بیماری هستند ، عبارتست از :

• باکتری ها
• کرم های روده
• ویروس ها
• اوکیست ها

روش های گندزدایی فاضلاب

• عوامل شیمیایی
• عوامل فیزیکی
• ابزار مکانیکی
• پرتو افکنی

عوامل شیمیایی

تعدادی از مواد شیمیایی رایج که به منظور گندزدایی فاضلاب استفاده می شوند ، عبارتند از :

• کلر
• برم
• ید
• ازن
• فنل و ترکیبات فنلیک
• الکل ها
• فلزات سنگین و ترکیبات وابسته به آن
• رنگ ها
• صابون ها و دترجنت های سنتتیک
• ترکیبات چهارگانه آمونیوم
• پروکسید هیدروژن
• پراستیک اسید
• انواع قلیاها و اسیدها

مهم ترین و اصلی ترین ماده شیمیایی در فرآیند گندزدایی ، کلر می باشد و می توان آن را پُرمصرف ترین ماده گندزدا در سراسر جهان دانست.

توجه : مقدار دقیق کلر بستگی به دمای آب ، زمان تماس و میزان مرگ و میر لازم ارگانیسم ها دارد. معمولا زمان ماند های حدود 30 دقیقه در دبی متوسط و زمان ماند حداقل 15 دقیقه را برای دبی پیک متداول است. دوز کلر مصرفی برای گندزدایی فاضلاب 15 میلی گرم در لیتر در زمان تماس حداقل 30 دقیقه است.

عوامل موثر در گندزادیی با کلر

غلظت کلر

افزایش غلظت کلر با مدت زمان گندزدایی رابطه مستقیم دارد. به عبارتی دیگر هرچه غلظت افزایش یابد ، به زمان کمتری برای حذف میکروارگانیزم ها لازم است.

مدت زمان تماس

هرچه زمان تماس آب آلوده با کلر بیشتر باشد ، فرآیند گندزدایی بهتر صورت می پذیرد. این کار باید با یک همزن مناسب انجام شود. بیشتر حوضچه های کلرزنی به صورتی طراحی می شوند که فاضلاب به مدت 30 دقیقه با کلر در تماس باشد.
به طور کلی افزایش طول زمان تماس ، بیشتر از افزایش مقدار مصرف کلر در بهبود گندزدایی فاضلاب موثر است.

دما

میزان تاثیر کلر به درجه حرارت آب و فاضلاب بستگی دارد ، به نحوی که در دمای پایین میزان از بین رفتن میکروارگانیسم ها آهسته تر خواهد بود. کلرزنی آب با درجه حرارت بالاتر موثرتر است.

Ph

میزان pH تأثیر مستقیمی در توزیع میزان HOCL و OCL^– ، دارد و یکی از فاکتورهای مهم در اثربخشی کلر بر روی میکروارگانیسم ها می باشد.
در pH پایین (خاصیت اسیدی آب) HOCL به آهستگی تجویز می شود. بنابراین باقیمانده غالب HOCL خواهد بود. باید توجه داشت که در صورت تغییرات زیاد pH، تاثیر دما بر تجزیه ترکیبات کلر بسیار ناچیز است.

تعداد و انواع ارگانیسم ها

هرچه تراکم ارگانیسم ها بیشتر باشد، زمان طولانی تری برای گندزدایی لازم خواهد بود.

مقدار مصرف و نوع ماده شیمیایی

معمولاً هر چه مقدار ماده گندزدا فاضلاب بیشتر باشد، سرعت گندزدایی بالاتر است. ترکیب و نوع ماده شیمیایی نیز به سرعت گندزدایی موثر می باشد.

اثر بخشی فرآیندهای تصفیه مراحل قبل

هرچه مقدار مواد جامد معلق و مواد آلی فاضلاب کمتر باشد، گندزدایی بهتر خواهد شد.

مراحل مختلف تاثیرگذاری کلر بر گندزدایی فاضلاب

مرحله اول: در ابتدا کلری که اضافه می کنیم صرف تولید کلرو می شود و از حوزه عمل بیرون می آید و در نتیجه اگر در این مرحله کلر را اندازه بگیریم، صفر است.

مرحله دوم: در مرحله دوم، کلر صرف تولید کلرآمین ها می گردد و اگر کلر را اندازه بگیریم شاهد افزایش میزان کلر در فاضلاب هستیم.

مرحله سوم: در این مرحله میزان کلر اندازه گیری شده کاهش می یابد به دلیل اینکه کلر بر کلرآمین ها اثر کرده و آنها را اکسید می کند تا به نقطه شکست یا Break point می گویند.

مرحله چهارم: این مرحله که در واقع بعد از نقطه شکست یا Break point می باشد کلر آزاد و ترکیبات کلردار آلی تولید می شود که صرف گندزدایی می شود.

عوامل فیزیکی در گندزدایی فاضلاب

عوامل فیزیکی که می توانند به عنوان گندزدا به کار روند ، عبارتند از :

• گرما
• نور
• امواج صوتی

گرما

می توان با حرارت دهی تا نقطه جوش تعداد زیادی از میکروارگانیسم ها را نابود کرد.

نور

با توجه به اینکه بخشی از طیف الکترومغناطیس آن را اشعه ماورابنفش(UV) تشکیل می دهد،گندزدای خوبی است. برای گندزدایی از فاضلاب معمولاً از لامپ های مخصوص اشعه ماورابنفش استفاده می شود.

امواج صوتی

به دلیل قدرت نفوذ بالای اشعه گاما ، این اشعه برای گندزدایی آب و فاضلاب به کار گرفته می شود. همچنین، استفاده از تابش شعاع الکترونی با انرژی بالا برای پرتوافکنی بر روی فاضلاب و لجن اخیراً مورد توجه قرار گرفته است.

ابزار مکانیکی در گندزدایی فاضلاب

آشغالگیر ، دانه گیر و نیز حوض های ته نشینی از جمله ابزارهای مکانیکی هستند که قادرند مقادیری از میکروارگانیزم ها را حذف نمایند.

انتخاب نوع گندزدایی به چه عواملی بستگی دارد؟

انتخاب نوع گندزدایی ، بسته به عوامل متعددی نظیر هزینه و بودجه ای که در نظر گرفته می شود ، میزان میکروارگانیزم موجود در فاضلاب ورودی ، استاندارد خروجی ، کدورت فاضلاب مورد تصفیه و توانایی های اپراتور دارد.

عوامل موثر در عمل گند زدایی

در هنگام استفاده از عوامل گندزدایی ، باید پارامترهای زیر را مدنظر قرار داد:

• اختلاط کامل
• زمان تماس
• غلظت و نوع ماده شیمیایی
• دما
• طبیعت و شدت عامل فیزیکی
• تعداد ارگانیسم ها
• مشخصات فاضلاب
• نوع ارگانیسم

آرام صنعت ( آرام نازل)

واحد تولیدی آرام نازل ، مفتخر به ساخت تجهیزات فیلتراسیون می باشد. قطعات نازل در این واحد از بهترین متریال اولیه و با دستگاه های به روز ساخته می شود. نازل ها برای دستگاه های قیلتر شنی استخر ، فیلتر کربنی و انواع سختی گیر شنی کاربرد دارد.

محصولات آرام نازل

نازل فیلتر شنی ،، نازل فیلتر کربنی ،، نازل سختی گیر

ماهیت فاضلاب شهری به سه دسته فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم بندی می شود. کیفیت هریک از این سه مورد در میزان و شیوه تصفیه فاضلاب تأثیرگذار است. در متن ذیل به بررسی هریک از این موارد می پردازیم و ویژگی های هرکدام را بیان می نماییم.

خصوصیات فیزیکی فاضلاب شهری

همانگونه که از نام آن پیداست ، این خصوصیات مربوط به هرگونه ویژگی می باشد که قابل اندازه گیری است. بدین ترتیب می توان گفت که خواص فیزیکی نمونه قابل درک یا مشاهده می باشد.
عمده ترین خصوصیات فاضلاب شهری شامل کدورت ، رنگ ، بو ، کل مواد جامد (معلق و محلول) و درجه حرارت است.

کدورت فاضلاب شهری

کدورت فاضلاب به مواد جامد آلی معلق موجود در آن مربوط می گردد. این مواد را می توان به سوسپانسیون های کلوییدی تا ذرات درشت تر نسبت داد.

رنگ

هرچه ماندگی فاضلاب شهری بیشتر باشد یا به عبارت دیگر از عمر فاضلاب بیشتر بگذرد ، رنگ آن از قهوه ای روشن به خاکستری تیره می گراید.

بو فاضلاب شهری

فاضلاب مانده در اثر تجزیه بیش از حد باکتری‌های بی هوازی ترکیباتی مانند سولفید هیدروژن تولید می کند که علت اصلی بوی نامطبوع است.

مواد جامد

عمده ترین مواد آلی موجود در فاضلاب شهری پروتئین‌ها ، کربوهیدرات‌ها ، چربی‌ها (یا گریس‌ها) ، محصولات حاصل از تجزیه آن ها و سلول‌های میکروبی می‌باشند. برای فاضلاب شهری در حالت نرمال تقریبا پنجاه درصد کل مواد جامد معلق است و حدود شصت و پنج درصد از این مواد جامد معلق قابل ته‌نشینی هستند.

درجه حرارت

دما یکی از عوامل مهم در کلیه فرآیندهای بیولوژیکی در تصفیه فاضلاب می باشد. لازم به ذکر است درجه حرارت فاضلاب بالاتر از دمای معمولی می باشد.

خصوصیات شیمیایی فاضلاب شهری

مهم ترین مشخصات شیمیایی فاضلاب را می توان به موارد زیر اطلاق نمود:

• COD
• TOC
• نیتروژن آلی
• فسفر آلی
• یون کلراید
• یون سولفات
• فلزات سنگین
• PH

COD

میزان اکسیژن خواهی شیمیایی فاضلاب را که به COD معروف است ، جزء فاکتورهای مهم و تاثیرگذار در فرآیند تصفیه فاضلاب شهری می باشد. این فاکتور در واقع مقدار اکسیژن مورد نیاز برای اکسید شدن مواد شیمیایی موجود در فاضلاب را مشخص می کند.

با توجه به تعریف این پارامتر ، هر چه مواد شیمیایی موجود در پساب ها بیشتر باشد ، به همان نسبت به اکسیژن بیشتری برای اکسیداسیون آن ها نیاز می باشد و در نهایت باعث افزایش مقدار پارامتر COD در فاضلاب می گردد. به عبارت دیگر، هر چه مقدار اکسیژن خواهی شیمیایی فاضلاب بیشتر باشد، مقدار مواد شیمیایی اکسید شونده در آن بیشتر بوده و پساب ها آلوده تر هستند.

TOC

 TOC فاضلاب می تواند به عنوان معیاری برای آلودگی فاضلاب استفاده شود و در بعضی موارد امکان ارتباط TOC با BOD و COD وجود دارد. آزمون TOC به دلیل اینکه حداکثر در 5 یا 10 دقیقه انجام می شود مورد توجه است. اگر بتوان رابطه معتبری بین نتایج TOC و BOD برای یک فاضلاب مشخص برقرار کرد، پیشنهاد می شود که از TOC برای کنترل فرآیند استفاده شود.
غلظت COD و TOC فاضلاب‌های صنعتی آلی، معمولاً خیلی بیشتر از فاضلاب‌های شهری است

نیتروژن آلی

نیتروژن آلی عبارت است از میزان نیتروژن موجود در ترکیبات آلی از قبیل پروتئین‌ها ، اوره و مواد ناشی از تجزیه باکتریایی آن ها. نیتروژن موجود به صورت یون آمونیوم ، یون نیترات و یون نیتریت در فاضلاب شهری ظاهر می شود.

فسفر آلی

فسفر بخش جدایی ناپذیر فاضلاب شهری است که به طور متوسط در حدود 10mg/l است. در شوینده های مصنوعی پلی فسفات ها به شکل گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند و معمولاً نیمی از فسفر فاضلاب ناشی از این ترکیبات است.
ترکیبات آلی فسفر به محض تجزیه بیولوژیکی به صورت ارتو فسفات ها آزاد می شوند. اگرچه هر دو شکل ترکیبات فسفر ممکن است در کنار یکدیگر وجود داشته باشند، اما غالبا فرض می شود فسفر موجود در فاضلاب به صورت ارتوفسفات است.

فلزات سنگین

مقادیر یون فلزات سنگین مانند جیوه ، آرسنیک ، سرب و… در برآورد میزان تصفیه پذیری فاضلاب حائز اهمیت است، زیرا غلظت‌های مشخص از آن ها فرآیندهای بیولوژیکی را محدود می‌کند.

PH

اگر فرآیند مورد نظر برای تصفیه فاضلاب بیولوژیکی باشد باید pH بین 6.5 و 9 باشد زیرا برای این فرآیندها دامنه محدودی از pH الزامی است.

توجه : آزمایشاتی نظیر تعیین یون کلراید ، یون سولفات ، قلیاییت ، و pH عمدتاً به منظور ارزیابی قابلیت استفاده مجدد فاضلاب تصفیه شده می‌باشند. دانستن قلیائیت و pH، غالباً در کنترل برخی از فرآیندهای تصفیه مفید هستند.

خصوصیات بیولوژیکی فاضلاب شهری

منظور از خصوصیات بیولوژیکی فاضلاب ، میزان اکسیژن مصرف شده توسط باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها می باشد. BOD اندازه گیری میزان اکسیژن مورد نیاز باکتری ها برای تخریب اجزای آلی موجود در فاضلاب شهری است.

هر چه مقدار مواد آلی و آلاینده فاضلاب صنعتی بیشتر باشد، به همان نسبت نیز BOD افزایش پیدا خواهد کرد. درنتیجه BOD بالای فاضلاب نشان دهنده آلودگی زیاد آن می باشد.

یکی از نشانه های فاضلاب شهری ، مقادیر زیاد جمعیت میکروارگانیسم ها نظیر باکتری ها ، قارچ ها ، ویروس‌ها ، جلبک ها و … می باشد و ممکن است در محدوده‌ صد هزار تا صد میلیون سلول در میلی‌لیتر باشد. این جمعیت در در فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی حائز اهمیت می‌باشند.

آرام نازل | فروش تجهیزات تصفیه آب استخرها ، فاضلاب های صنعتی و …

کیفیت محصولات یک واحد تولیدی به سه عامل متریال اولیه ، دستگاه های مجهز و نیروهای کارآمد بستگی دارد. آرام صنعت ( آرام نازل ) با بهره مندی از هر سه پارامتر ، کیفیت محصولات خود را تضمین نموده و با اطمینان خاطر در اختیار مشتریان گرامی قرار می دهد.

این واحد تولیدی مفتخر است که انواع نازل فیلتراسیون را با بالاترین کیفیت و با قیمت های مناسب عرضه می نماید.

 نازل فیلتر شنی ،، نازل فیلتر کربنی ،، نازل سختی گیر

یکی از روش های رایج در پکیج تصفیه ، روش تعویض یونی به منظور نرم کردن آب سخت و رسوب دار می باشد. در این فرآیند با تبادل یون های سخت (مانند کلسیم و منیزیم) موجود در آب با یون های نرم روی دانه های رزین ، سختی آب گرفته می شود و این پروسه در دستگاه سختی گیر رزینی صورت می پذیرد.

سختی گیر رزینی

آب سخت یا همان رسوبات موجود در آب مشکلات متعددی را در فعالیت های صنعتی و خانگی به وجود می آورد. به طور مثال وجود رسوب در دیگ های بخار یا تجهیزات برج های خنک کننده باعث گرفتگی شریان ها و اتصالات گردیده در نتیجه کارایی دستگاه به شدت پایین آمده و در برخی موارد با گرفتگی شدید لوله ها و اتصالات ، دستگاه دچار مشکلات فنی می گردد.

در فعالیت های خانگی نیز باید گفت که مواد شوینده نظیر صابون ، قابلیت کف زایی خود را در برابر آب سخت از دست داده در نتیجه شستشو به خوبی صورت نخواهد گرفت.

وجود کدام یون ها در آب موجب سخت شدن آن می گردد؟

کاتیون های دو ظرفیتی یا بیشتر ، از عوامل سختی آب می باشند. کلسیم ، منیزم ، آلومینیوم ، آهن ، منگنز ، از مهم ترین این کاتیون ها هستند. آب های زیرزمینی بیشتر از آب های سطحی دارای این یون ها می باشند.

عملکرد دستگاه سختی گیر رزینی

سختی گیر رزینی با دانه های رزین بسته بندی می شود. علت نام گذاری این دستگاه نیز بر همین اساس است. انتخاب نوع رزین در قیمت سختی گیر بسیار تأثیرگذار می باشد.

آب سخت حاوی کلسیم و منیزیم از بین رزین جریان پیدا می کند و به وسیله فرآیند تبادل یونی ، یون های سخت موجود در آب با یون های نرم روی دانه های رزین جابه جا می گردند.

بیشتر بخوانید : سختی گیر آب

بهدیهی است که با گذشت زمان و کارکرد بیشتر دستگاه ، دانه های رزین با یون های کلسیم و منیزیم پوشیده می شوند. بنابراین ظرفیت آن ها برای سختی گیری آب کاهش می یابد.

در این حالت باید از طریق پروسه ای به نام احیاء ، آب با فشار به صورت خودکار از طریق نرم کننده آب با یک مقدار مشخص جریان می یابد.
این مرحله دانه های رزین یون های نرم را از بازسازی کننده با سختی دانه ها مبادله می کنند.
اغلب این سیستم ها دارای یک فیلتر تصفیه آب و فیلتر رسوب گیر هستند. بنابراین انواع ناخالصی و رسوب جمع شده تخلیه می شوند. دانه های رزین که به اصطلاح مجدداً « شارژ شده اند » ، به چرخه بازگشته و دوباره به کار خود ادامه می دهند.

بیشتر بخوانید : بک واش سختی گیر رزینی چگونه صورت می پذیرد؟

نکات مهم درباره نگهداری و استفاده از سختی گیر رزینی

1- برای افزایش عمر مفید رزین ها ، آب ورودی نباید در داخل دستگاه سختی گیر رزینی باقی بماند. در فصول سرد سال نیز باید با کاور نمودن دستگاه از یخ زدگی رزین های کاتیونی جلوگیری نمود.

2- برای بازدهی بیشتر دستگاه توصیه می گردد تا سختی آب خروجی از دستگاه به صورت روزانه یا دو روز یکبار که توسط کیت های سختی سنج اندازه گیری می شود ، توسط تکنسین ها بررسی و کنترل گردد.

3- اطمینان از مکش نمک پس از نصب و راه اندازی دستگاه سختی گیر رزینی با شیر چند راهه به هیچ عنوان توصیه نمی شود. بر اساس تجارب گذشته پس از نصب و راه اندازی متأسفانه شیر مکش نمک تنظیم نشده است و عملا احیا با نمک صورت نمی گیرد.

4- بهتر است رزین های تبادل یونی در معرض رطوبت قرار گیرند تا عملکرد و بازدهی بالاتری داشته باشند. برای اینکار پس از باز کردن درب کیسه های رزین می توان آن ها را در مجاورت آب قرار داد.

5- در صورتی که آب ورودی به سسیستم دارای گل و لای و یا ذرات معلق و اضافی زیادی می باشد، حتما قبل از شروع عملیات رسوب زدایی آب را بوسیله فیلتر کربنی و یا فیلتر شنی پاکسازی نمایید.

بیشتر بخوانید : نازل پلاستیکی فیلتر شنی چیست؟

6- بهتر است از سنگ نمک های با خلوص پایین استفاده ننمایید ، زیرا ظرفیت تبادل یون ها کاهش می یابد.

آرام نازل | فروش انواع نازل فیلتراسیون

به منظور افزایش طول عمر و بهبود کارایی انواع دستگاه های فیلتراسیون ، قطعات و تجهیزات وابسته به آن باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند. از این رو واحد تولیدی آرام نازل اقدام به ساخت تجهیزات وابسته پکیج تصفیه آب و فاضلاب از بهترین متریال اولیه نموده است.

استخرهای عمومی و خصوصی ، استخرهای پرورش ماهی ، کارخانجات و صنایع مرتبط نیازمند استفاده از دستگاه های فیلتراسیون برای تصفیه آب ورودی به مراکز خود می باشند. این دستگاه های فیلتراسیون عبارتند از :

• فیلتر شنی
• فیلتر کربنی
• سختی گیر رزینی

آرام نازل تولید کننده انواع نازل فیلتر شنی ،، نازل فیلتر کربنی و نازل سختی گیر با قیمت مناسب می باشد.

ساخت انواع نازل فیلتراسیون با دستگاه های پیشرفته و متریال اولیه با کیفیت صورت می پذیرد. برای اطلاع از مدل مناسب با دستگاه خود ، می توانید از راهنمایی کارشناسان این مجموعه بهره مند گردید.