عنصر بور چیست و آیا وجود آن در آب خطر آفرین است؟
” بور ” یک عنصر غیر فلزی است که میزان غیراستاندارد آن برای گیاهان و انسان ها خطرآفرین است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) حد غلظت بور را برای آب آشامیدنی زیر 0.5 میلی گرم در لیتر و 1 میلی گرم در لیتر برای سایر کاربردهای آب تعیین کرده است. در نتیجه محدودیت های توسط نهادهای نظارتی هنگام تخلیه به آبراه های طبیعی تعیین گردیده است. در این مطلب با شناخت بیشتر این عنصر، روش های حذف بور از آب آشامیدنی را خواهید آموخت.
عنصر بور چیست؟
بور یک عنصر طبیعی است که اغلب به صورت اسید بوریک یا نمک اسید بوریک یافت می شود. ترکیب شیمیایی آن از شکل اسیدی (اسید بوریک) تا شکل یونی متغیر است. در حالی که بیشتر در منابع آبی مانند آب دریا و آب چاه به دلیل وجود سایر ترکیبات حاوی بور متمرکز است، به طور طبیعی در گیاهان به عنوان یک محرک قند مولد نیز وجود دارد.
بور یک جزء کلیدی در انجام فرآیند میتوز رشد میکروارگانیسم ها است و در گیاهان و سایر محصولات مانند میوه ها و سبزیجات وجود دارد. از آنجایی که بور یک نیاز غذایی برای انسان نیست، افزودن منابع بور به منابع غذایی یا آشامیدنی برای بدن انسان سمی و خطرناک محسوب می گردد.
علاوه بر این، نمکها و سنگهای متعدد از ترکیباتی متشکل از بور تشکیل شدهاند که به مقدار بور موجود در محیط می افزایند و تاثیراتی سمی روی گیاهان، حیوانات و انسانها می گذارند.
منابع آلودگی بور – حذف بور از آب
1- منابع طبیعی
بور یک متالوئید است که در طبیعت یافت می شود و بیشترین میزان این عنصر در اقیانوس ها وجود دارد. آب شیرین معمولاً حاوی غلظت کمی از بور است، اما می تواند به طور قابل توجهی در نتیجه تخلیه فاضلاب یا فعالیت های صنعتی مجاور افزایش یابد. افزایش سطح بور در آب های زیرزمینی در نتیجه شستشو از سنگ ها و خاک های حاوی ترکیبات بور می باشد.
سطح بور با سطح شوری در آب دریا و کل مواد جامد محلول (TDS) در آب شور/چاه مرتبط است. به دلیل کمبود بار شیمیایی که بور دارد، ابزاری که از طریق آن حذف بور ضروری است، می تواند بسیار پیچیده باشد. منابع مختلف آب دارای درجات مختلفی از آلاینده ها (ترکیب با بور) هستند که تحت تأثیر عوامل مختلف دیگری مانند سطح pH و دما قرار می گیرند. در نتیجه به فرآیندهای تصفیه متفاوتی نیاز است تا به طور مؤثر آب را برای کاربردهای مورد نظر تصفیه نماید.
2- منابع انسانی
تقریباً 90 درصد از آلودگی بور در محیط زیست ناشی از فعالیت های انسانی از جمله صنایع مرتبط با شیشه است. بور همچنین در اکثر مواد بازدارنده آتش در دسترس، سرامیکها، سیستم های نمایشگر کریستال مایع (LCD) و … وجود دارد و از این طریق زباله های صنعتی وارد آب می گردد.
حذف بور ضروری است، زیرا غلظت بالای بور می تواند برای انسان، گیاهان و آبزیان سمی باشد.
میزان سمیت بور
تفاوت بین غلظت بور لازم برای سیستم های مختلف و حد سمیت آن بسیار ناچیز است. برای گیاهان، میزان مجاز بور در خاک برای هر محصول متفاوت می باشد. قرار گرفتن گیاهان در معرض بور اضافی می تواند باعث مهار فتوسنتز و کاهش رشد ریشه گردد و در نتیجه رشد گیاه را تحت تأثیر قرار دهد.
دوز کشنده اسید بوریک خوراکی برای بزرگسالان نزدیک به 15 تا 20 گرم و برای نوزادان 5 تا 6 گرم است که بسیار نزدیک به حد مجاز است. مصرف طولانی مدت غذا و آب آلوده به بور توسط انسان ممکن است باعث ایجاد سندرم های جدی، استفراغ مداوم، اسهال و سایر بیماری های قلبی عروقی گردد. بنابراین نظارت و کنترل میزان بور در آب به ویژه در مورد آب آشامیدنی بسیار حائز اهمیت است.
راه حل های نوآورانه حذف بور از آب
حذف بور از آب دشوار است، زیرا روشهای فیلتراسیون معمولی مانند اسمز معکوس (RO) اغلب برای حذف بور در غلظتهای پایین موفقیت آمیز می باشد.
تبادل یونی یک گزینه عالی برای حذف بور است و تعدادی رزین تبادل یونی مخصوص بور در بازار وجود دارد که میل ترکیبی بالایی با بور دارند. فناوری تبادل یونی که برای حذف بور توصیه می شود به غلظت خوراک، غلظت هدف و سرعت جریان آبی که باید تصفیه شود، بستگی دارد.
آرام صنعت (آرام نازل)
واحد تولیدی آرام نازل در راستای تحقق اهداف حوزه تصفیه آب و فاضلاب ، با استفاده از متریال با کیفیت و مرغوب، انواع نازل فیلتراسیون را با قیمت مناسب عرضه داشته است. این محصولات از دوام و استحکام بالایی برخوردارند و مناسب انواع فیلترشنی های استخری و دستگاه های فیلتر کربنی هستند.
” نازل فیلتر شنی ” ،، ” نازل پلاستیکی فیلتر شنی ” ،، ” نازل سختی گیر ” ،، ” نازل فیلتر کربنی ” در مدل های مختلف با قیمت های مناسب به فروش می رسند.
قطعه ” پارشیالیزیشن ” برای نخستین بار در کشور توسط متخصصان این مجموعه ساخته و روانه بازار گردیده است. این قطعه با قیمتی بسیار منصفانه تر از نمونه های خارجی با همان کیفیت به فروش می رسد.