آب دیونیزه چیست و در کدام صنایع حائز اهمیت است؟
آب دیونیزه (DI) به آبی می گویند که تقریباً تمام یون های محلول و مواد معدنی آن حذف شده اند. به همین دلیل یکی از خالص‌ترین اشکال آب به شمار می رود و کاربردهای زیادی در زمینه‌های پزشکی، دارویی و آزمایشگاهی، فرآوری مواد غذایی در کارخانجات صنعتی، آکواریوم ها، سیستم های خنک کننده موتور و حتی کارواش دارد.
فرآیند دیونیزاسیون، به منظور حذف مواد معدنی و نمک ها از آب از طریق پروسه ای به نام « تبادل یونی » صورت می پذیرد. یون ها، اتم ها یا مولکول هایی با بار الکتریکی منفی یا مثبت هستند. یون های دارای بار مثبت کاتیون و یون های دارای بار منفی آنیون نامیده می شوند. مثلاً کلسیم و آهن در دسته کاتیون ها و کلرید و نیترات جزء گروه آنیون قرار می گیرند.
بررسی فرآیند دیونیزاسیون ( آب دیونیزه شده )
در دیونیزاسیون، آب در بستری از دانه های رزین که دارای بارهای مثبت یا منفی هستند، جریان می یابد. رزین با بار مثبت، آنیون های منفی را جذب و به دام می اندازد در حالی که رزین با بار منفی کاتیون های مثبت را جذب می نماید. سپس رزین، یون های هیدروژن (H+) را در ازای کاتیون ها و یون های هیدروکسید (OH-) را در ازای آنیون ها آزاد می کند. در نهایت، یون های هیدروژن و هیدروکسید با هم ترکیب می شوند و آب را تشکیل می دهند. (H + OH- = H2O+)
تنها چیزی که در آب دیونیزه شده باقی می ماند مولکول های آب است، از این رو به عنوان یکی از خالص ترین اشکال شهرت یافته است.
مسیر انجام این فرآیند به شیوه زیر است:
آب از طریق یک بستر رزین (در یک مخزن تحت فشار یا در یک کارتریج)، که در آن ذرات معدنی با بارهای الکتریکی مربوطه به دانه‌های رزین متصل می‌شوند، منتقل می‌گردد. یون های غیرآبی در رزین به دام می افتند، در حالی که آب خالص به جریان خود ادامه می دهد.
دیونیزاسیون چه چیزی را از آب حذف می کند؟
دیونیزاسیون با حذف یون های زیر، نمک ها و مواد معدنی محلول را از آب جدا می کند.
- کلسیم
- منیزیم
- آهن
- سدیم
- کلرید
- سولفات ها
- نیترات ها
- کربنات ها
- سیلیس
- ید
آب دیونیزه شده چگونه اندازه گیری می شود؟
DI توسط هدایت الکتریکی و مقاومت آن اندازه گیری می شود. رسانایی به توانایی یک ماده برای هدایت الکتریسیته اشاره دارد، در حالی که مقاومت، میزان مقاومت یک ماده در برابر جریان الکتریکی را نشان می دهد.
یون ها رسانای الکتریسیته هستند، بنابراین تعداد یون های موجود در آب رسانایی و مقاومت آن را تعیین می کند. آب DI حاوی یون های کمی است و در نتیجه دارای رسانایی کم و مقاومت بالایی می باشد. هرچه رسانایی کمتر و مقاومت بیشتر باشد، کیفیت آب دیونیزه بالاتر است.
انواع دیونیزاسیون
سه نوع دیونیزاسیون وجود دارد که براساس نوع رزین مورد استفاده در فرآیند تبادل یونی تعیین می شود:
1. دیونیزاسیون پایه ضعیف
در این فرآیند از رزینی متشکل از کاتیون های اسید قوی و آنیون های باز ضعیف استفاده می کنند. این روش در مقایسه با دو روش دیگر، پایین ترین کیفیت آب دیونیزه را تولید می کند و معمولاً برای شستشوی بدون لکه کارواش و تمیز کردن پنجره ها قابل استفاده است.
2. دیونیزاسیون پایه قوی
دیونیزاسیون پایه قوی از رزینی که عمدتاً از آنیون های باز قوی و همچنین کاتیون های اسیدی قوی تشکیل شده است. در این شیوه کیفیت آب دیونیزه شده متوسط است و برپایه قلیایی قرار دارد. حذف سیلیس در این روش موفق آمیز است. از این آب عموماً برای کارهای تولیدی استفاده می شود زیرا خاصیت اسیدی کمتری دارد و روی فلزات ملایم است.
3. دیونیزاسیون بستر مخلوط
در این فرآیند از رزینی متشکل از نسبت 40:60 کاتیون های اسید قوی به آنیون های باز قوی استفاده می کنند تا خالص ترین شکل آب دیونیزه را تولید نمایند. اساساً با حذف کارآمد همه یون‌ها از آب، برای کاربردهای پزشکی، داروسازی، آزمایشگاه و الکترونیک مناسب است.
آیا آب دیونیزه همان آب مقطر است؟
آب دیونیزه و آب مقطر هردو آبی خالص هستند اما از طریق دو فرآیند مجزا تولید می شوند. دیونیزاسیون، یون‌ها را از طریق فرآیند تبادل یونی از آب خارج می‌کند در حالی که تقطیر فرآیندی است که از طریق تبخیر در اتمسفر، از نحوه تصفیه آب در طبیعت را تقلید می‌کند.
آب مقطر ممکن است خالص تر از آب دیونیزه به دست آید، زیرا تقطیر می تواند باکتری ها، ویروس ها و سایر مواد آلی را از آب حذف کند، اما دیونیزاسیون اینطور نیست. (تنها مواد غیر آلی باردار مانند مواد معدنی و نمک ها را حذف می نماید)
اگر آب توسط یک سیستم اسمز معکوس برای حذف مواد آلی از قبل فیلتر شود، دیونیزاسیون کارآمدتر خواهد بود. دیونیزاسیون فرآیندی سریعتر و کارآمدتر از تقطیر است. در مقابل، تقطیر یک فرآیند فیزیکی طولانی است که به یک منبع انرژی برای گرم کردن آب نیاز دارد، به ویژه زمانی که مقادیر زیادی آب نیاز به جوشاندن، خنک شدن و جمع آوری دارد.
آیا می توانید آب دیونیزه را نوشید؟
بله، شما می توانید این آب را بنوشید اما همیشه نباید این کار را انجام دهید. به یاد داشته باشید که دیونیزاسیون فقط یون ها را حذف می کند، بنابراین باید مطمئن شوید که آب فاقد باکتری ها، ویروس ها و سایر آلاینده های مضر است. همچنین، آب DI حاوی مواد معدنی یا الکترولیت نیست، بنابراین ممکن است در رفع تشنگی شما ناتوان باشد.
چرا آب دیونیزه مهم است؟
اگر یون ها در آب باقی بمانند، می توانند با مواد دیگر واکنش نشان دهند و ترکیب شیمیایی محصول نهایی را تغییر دهند. به همین دلیل خلوص آب دیونیزه در صنایع پزشکی و دارویی اهمیت زیادی دارد و امکان دقت در آزمایشات آزمایشگاهی را فراهم می آورد. همچنین در محیط‌های صنعتی، استفاده از آب دیونیزه شده حائز اهمیت است، زیرا رسوبات معدنی و بقایای پوسته‌دار باقی نمی‌گذارد.
خدمات رسانی آرام صنعت
در زمان خرید از واحد صنعتی آرام صنعت (آرام نازل) این اطمینان را به شما می دهیم که محصولات عرضه شده از کیفیت بالایی برخوردار هستند. دوام لازم را دارند و از متریال درجه یکی تولید شده اند.
این واحد صنعتی مجهز به دستگاه های پیشرفته و به روز می باشد و کنترل کیفی محصولات پس از تولید صورت می پذیرد.
محصولات عرضه شده :
نازل فیلتر شنی ،، نازل فیلتر کربنی ،، نازل سختی گیر رزینی ،، پارشیالیزیشن
